27

Abe / 2012

Libururik salduenak, irakurrienak … eta ahaztuak

Autorea:

El silencio de los librosGaur egun, gure gizartean oso garrantzitsuak dira zenbakiak. Askok sinisten ez badituzte ere, edonon eskatzen eta agertzen dira estatistika datuak.

Modan dago komunikabideetan plazaratzea libururik irakurrienen zerrenda. Normalean hamar izenburu azaltzen dira, hizkuntza eta fikzioa, ez-fikzioa bereizten direlarik.

Liburutegizainok, libururik mailegatuenak aipatzen ditugu, aholkatzeko, laguntzeko asmoz. Baina,  komunikabideen eragina hain da handia, ezen libururik salduena baita irakurriena ere.

Bestaldean ditugu, berriz, ahaztutako liburuak, edota George Steinerrek dioen bezala : “ Liburuen isiltasuna”

Steinerrek bere saiakera labur honetan liburuek jasaten dituzten mehatxuez ari da, liburuen ahultasunez.Gaur egun mehatxu nagusietako bat da komunikabideen indarra. Berak dio “Komunikabideek bere, egiten ez duten edozein lehen eleberri, edota kritikoek berehala goraipatzen ez dutena, hamabost eguneko tartean desagertua da. Ez dago pentsatzeko astirik, ez dugu sakontzeko denbora ematen… Ez diegu ematen bizitzeko aukerarik.

2012ko abenduan, mailegatuen eta salduenen artean Greyren trilogia famatua daukagu.  Hori dela eta, bat-batean, literatura erotikoaren edizioa ugaritu da nabarmenki. Antzeko zerbait gertatu zen “ Emakumeak maitatzen ez zituzten gizonek” arrakastatsuaren ondoren, iparraldeko lurraldeetako eleberri beltzak gailurra ikutu zuen eta “Código da Vinci– ren ondoren merkaturatu ziren templario eta erlijio sektei buruzko liburu ugari.

Liburutegizainon ardura da beste liburu ahaztu horiek berreskuratzea ; arras ongi baitakigu kalitate handiko liburuak direla.
Hala ere, ez naiz inolaz ere bestsellerrak kentzekoen aldekoa, ez horixe. Egon behar dute liburutegietan ; baina baita bestelakoak ere. Gure lana da klasikoak berreskuratzea eta modu erakargarrian gure apaletan kokatzea irakurleak erakartzeko, bereganatzeko.

Estreinatu da gabonetan Víctor Hugoren ” Los miserables” eleberrian oinarritutako film musikala. Amerikar bertsioa, aktore ospetsuak… Baino, nork irakurri du jatorrizkoa? Zin dagizuet ez dagoela bere handitasunera hurbilduko den aldaki berririk. Victor Hugoren nobela hau ez dago euskaraz.

Antzeko zerbait esan dezakegu “Bel ami” filmari buruz. XIX.mendeko beste idazle batena da: Guy de Maupassantena, Flauberten jarraitzaile bat ; beste ahaztuetako bat! Oraingo honetan, gainera, filmak ez du liburuarekiko leialtasunik, okerrekoa da egindago interpretazioa.
Liburu hauek irakurleei eskaini izanez gero, nekez hartuko zituzten. Baina, asko dira pelikula horiek ikustera joango direnak, edo DVDa maileguan eramango dutenak. Literatura klasikoa ez dago modan.

Baina, zeri deritzogu literatura klasikoa?

Arazoa hemen dagoela esango nuke; askoren aburuz, klasikoez aritzen garenean, Cervantes eta Shakespearez ari garela uste dute.

 Klasikoez ari garenean esan nahi dugu, denboran biziraun duten liburuak direla ; betirako egokiak diren pertsonaiak sortu direla haien orrietan.
Gaur egun, Interneti esker literatura klasikoa eskura daukagu dohanik liburutegi digital handietan: Espainiako Liburutegi Digitala, Kongresuko liburutegian, Frantziako Liburutegi Digitalean, Gallica izenekoa, Europeana… Baina, aukera hau ez dela behar den neurrian baloratzen esango nuke. Badirudi, bakarrik aintzat hartzen dugula kazetariek ekartzen dituzten nobedadeak.

Klasikoak dira jada: Hemingway, Kafka, Heinrich Boll, Ryu Murakami, Juan José Millas, Josef Svorecky,  Mario Soldati, Toni Morrison,  Ralf Ellison, Anais Nin, Naipaul etab.
Antzekoa gertatzen zaigu euskal literaturan. Badaude izenburu ahaztuak: “Mantal urdina”, “Elsa Scheelen”, “Oilarraren promesa” “Ehun metro“…

Liburuzainen bitartekari lana, klasikoen gomendioekin ere egin behar da.

Gabonetan, guztiok oparitzen dugu libururen bat. Ez badago hamar salduenen artean, hobeto!
.