Locus Amoenus izeneko poesia-errezitaldia eskainiko dute gaur eta bihar, Koldo Mitxelena Kulturunean, iluntzeko 19:30etan. Bost lagun ariko dira irakurketan: Jose Luis Padrón, Jon Obeso, Teresa Calo, Ekain Perez, Elena Martínez de Murgia. Gaurkoan euskarazko poemak irakurriko dituzte eta biharkoan, ordea, gaztelaniazkoak. Jose Luis Padrónekin hitz egin dugu, errezitaldiari buruz zertxobait gehiago jakiteko.
Nondik sortu zen errezitaldi hau egiteko ideia?
‘Paisaiaren murmurioa / Cuando el paisaje habla’ erakusketak iraun bitartean, eta giro eder horretan, poesia emanaldia egitea pentsatu eta eskaini genuen Jon Obeso idazleak eta biok. KMk antolatzeko aukera eman zigun, ez errezitaldi bat, bi baizik, lehenengoa euskaraz, bigarrena gazteleraz. LITERAKTUM jaialdiaren barruan sartzearena, ondoren etorri zen.
Eta izenburua?
Locus amoenus erantzun bat da,zibilizazioaren izenean gizakiaren eta naturaren arteko gerra aldarrikatzen duen argudioaren aurka. Locus amoenus babestutako eremua da, horma eta harresietako mugetatik urruti dagoen babeslekua, basoaren soilgune baten erdia. Azken finean, lorategia edo lurreko paradisua. Lorategia esatean, Hirian itzalean, ezkutuan dagoen aldeaz ari gara; alde horrek beste erdigune bat hartzen du, beste hirigune bat, egiteko beste modu bat Hiriaren begietatik gordea, instintua eta pasioa, bortitzak izan edo ez, landu ahal izateko intimotasunean; norbere burua ere ezagutzea da, edo zeruko handi sakona edota sustraien eta haizearen historia; zilbor baten modukoa da beste natura eredu bat zaintzen giza neurrira.
Hiru gaitan banatu duzue errezitaldia. Zeintzuk, eta zergatik aukeratu dituzue horiek?
Hiru dira, bai, prosa poetikoan eta laburpen gisa datorren sarrera labur baten ondoren hasten diren atalak. Errealitea esatean, Naturan sublimetasunak, haditasun orok gizakiagan sortzen duen ikaraz ari gara. Lorategia edertasunetik datorkigun plazera da, natura urtaroetan barna. Eta Gizakia, berriz, barne sen hutsez pizten zaigun kezka: egongo ote da nire sukarraren hainako beste halako Inor? Zer dakarkio poesiari margoarekin eta musikarekin lotzeak? Esperientzia poetikoa lotu eta elkar osatzea… zentzumen horiek guztiak asetzeko erabiliko ditugu emanaldia eta aretoa.
Saio bat euskaraz izango da eta bestea gaztelaniaz. Bien arteko aldeak? Gai igualen bueltan aukeratu dituzue bateko eta besteko poemak?
Errezitaldiek, batak zein besteak, gizakiak Natura azaltzeko erabili ohi dituen estrategia ezberdinak zeharkatuko dituzte, goitik beherako bidetik; paisaiak gizakian uzten duen aztarna. Horrela, sarreran, Naturak harridura eta dardara eragiten dizkigu, barren-barrenean bertigo modura biziki sentituko dugulako; ondoren Naturaren ñabardura guztien kontenplaziotik sortuak datozen plazera eta pozbidea; eta azkenik, bere buruaren aurrez aurre aurkitzen den gizakiaren bakardade gorria.Poema lanabesa da, erantzuna, horri guztiari zentzua emateko ahalegina, azaltzeko modua edozein delarik ere, gaztelaniaz, euskaraz…
Euskarazko poemetako asko poeta gazteek idatziak dira. Osasuntsu dago euskarazko poesia?
Poesia beti egon da neska-mutil gazteez gainezka, adin horretan hasten baikara garrasi egiten edota aieneka edota gogotik negar egiten, kontzientzia osoa hartuz, beti konformaezin, errebelde… poesia baita keinu edo kolpe edo ukabil bakarrean kabitzen den genero bakarra.Poesiaren osasunari dagokionez… gastronomiarena baino askoz makalagoa, esango genuke. Desoreka handia jasaten duen arloa dela iruditzen zait, batetik oinarri sendoa duelako, bai, poeta eta poema eta trataera onak, hala erakusten dute olerki bildumak urtero publikatzen direla edota urtero antolatzen dela errezitaldi eta jardunaldi ugari poesia ardatz dutenak, baina bestetik, gutxi saltzen da, ez du jende askorik irakurtzen, askotan bi katu ere ez gaude horrelako emanaldiak ikusten, eta ez da, salbuespenak salbuespen, indarrean jartzen eskoletan edota komunikabideetan, alderantziz, baldarki tratatua izan ohi da.Txikia eta ahula da poesiak errealitate kulturalean duen eragina, oso bistakoa da. Ez dakit baztertua den hitza, baina ez du jarraipenik, indarrik. Gaia laburtzea ez da erraza, baina gaur egun, benetan, nire iritzirako, XXI. mendean poesiak lekua galdu du gizartean. Aurkari gogorregia da gaur kultura eta bereziki poesia pasatzen ari den insensibilidadezko arauen aroa.
