Frank: la increible historia de una dictadura olvidada
Testua eta irudiak: Ximo Abadia
Dibbuks, 2018
48 orrialde
ISBN: 978-84-16507-89-4
Aitor Ikastolako seigarren mailako ikasleek Frank: la increíble historia de una dictadura olvidada album ilustratua gomendatzen digute. Ximo Abadiaren liburu handi bat, haur liburuetan gutxien tratatu den baina, aldi berean, gure historiako aldi gogorrenetako batera hurbiltzeko aukera ematen diguna. Garai hori bizi izan ez zutenei gustatuko zaie, baina baita ere ahaztu ezin dela dakiten bizi izan zutenei.
Obra honek Francisco Francoren bizitza kontatzen du, jaio zenetik hil zen arte, bere bizitzako zatirik garrantzitsuenak nabarmenduta. Gure historiaren duela gutxiko etapa bat eta oraindik ere tabutzat jotzen dena familia askotan.
Sinboloz beteriko obra da, oso sinplea eta naturala, sinplifikatua, baina aldi berean ikonikoa eta nolabaiteko surrealista puntu bat duena. Eman nahi duen mezua lehen begiratu batean agerikoa izan ez dadin sortutako obra. Obra nagusiaren atzean ezkutatzen diren interpretazio desberdinak arakatzera garamatza.
Frank ume kasketadun bat bezala agertzen da, Jainkoaren mandatari bat dela uste duen pertsonaia kaskar bat. Karratuak gustatzen zaizkion tipo bat (“aberria, katolizismoa eta familia” kontzeptua), baina soldadutzatik itzultzen denean zirkulu edo triangeluko herrialde batekin (ideia errepublikarrak) topo egiten duena. Atzerritarren laguntzarekin, Frank bezala pentsatzen ez duten guztiak garbitu eta giltzapetuko ditu, bere gobernua eta bere filosofia ezarri arte. Haurrei diktadura bat zertan datzan eta beste aukerak ez errespetatzea helarazteko modu erraza.
Orrialdeetan zehar, egileak pintzelak menderatzen zituela ikusi genuen, gorriz, horiz eta urdinez egindako eta ikusizko inpaktu handiko marrazkiekin. Forma geometriko, kolore eta marrazki espresionistekin jolastuz, bi bide uzten dizkigu aukeran: liburua fikzio gisa ulertzea edo benetako istorio gisa ulertzea. Frankismoa azaltzen duen haurrentzako albuma izateaz gain, diktaduraren aurkako artea ere bada.
Ximo egileak dioenez, “Gure aitona-amonak borrokatzera behartu zituzten. Gure gurasoak ahaztera behartu zituzten. Guri iragana gogoratzea dagokigu, etorkizunari begiratzeko. “