26

Mai / 2015

Irakurketa klubak Literaktum jaialdian

Autorea:

Irakurgunea Alderdi eder 2015IMG_20150507_173522Literaktum jaialdi mestizoa da,  ikuspegi, formato eta hizkuntza anitzetan literaturaz gozatzeko aukera bat da. Donostian ospatzen da maiatzean. Web orrian jaso dira 2005.urtetik burutu diren edizioak. Literaktum Donostiako Liburutegi nagusian eta Okendo kultur etxean sortu zen, Luisa Etxenike idazlearen laguntzaz.

2015eko edizioak berrikuntza ugari ekarri du: logo berria eta beste erakunde batzuen atxikitzea, horien artean 2016 kultur hiriburuaren bulegoarena, bi urtetarako. Duela bizpahiru urte Koldo Mitxelena liburutegia parte hartzen hasi zen. Aurten Euskadiko Zilar Sariak ere ekimenarekin bat egin du.

Edozein egitarau oni gerta dakiokeen moduan konbidaturen batek kale egin dezake. Horrela izan zen: Juan Goytisolo, Cervantes Sariduna, Osasuna arazoak zirela eta, ezin izan zen etorri .
Ez dizuet aurtengo egitarau osoa azalduko, web orrian baitago, baina, nabarmendu nahi dut aurten sortu dugun irakurketa txokoa edo “irakurgunea”. Alderdi Ederren kokatu genuen eta liburutegien “ irakurketa kluben” erakuslehio aproposa izan dela deritzot.

Irakurketa kluben eztanda

Gure liburutegi sareak, eta nik dakidanez liburutegi publiko guztiek ” Irakurketa klubak” antolatzen dituzte. Nire blogaren irakurle gutxik ez du jakingo zer den irakurketa kluba. Horiei aholkatu nahi diet Oscar Carreñoren liburua. Berak dioen moduan: ” Eta hasieran irakurle talde bat elkartzen zen gidari baten ardurapean. Denek irakurria zuten liburu bati buruz hitz egiteko”

Literaktumen egitarauan sareko zenbait irakurketa taldeen berri eman izan genuen. Alderdi Ederreko lorategietan egoki apaindu eta hornitutako karpa bat jarri genuen: mahaiak, aulkiak, megafonia… Halaber, interneterako konexio aukera parte hartzaileek esandakoak twitterreatzeko aukera izan zezaten. Postean agertzen diren irudiak ondo islatzen dute egoera.

Maiatzaren 7a Irakurgunean

Maiatzaren 7an Ramon Saizarbitoria izan genuen gure artean! Bere lana ondo baino hobeto ezagutzen duen batek aurkeztu zuen, Mari Jose Olaziregik. Aukeratutako liburua izan zen “ Egunero hasten delako”. Liburu horren irakurketa Erakurleak taldeko Goiatz Labandibarrek proposatu zuen. Goiatzek zuzentzen du talde hori. 2015.urtean hasi da irakuketa birtual taldea. Talde birtuala baina bi saio presentzialak izango ditu. bat hasieran eta bestea bukatzeko. Partaide gehienak liburuzainak dira, eta hurrengo edizioari begira ea beste irakurle batzuk” erakartzen ditugun”.
Zenbait esandako twitterreatu ziren. Goiatz Labandibarrek lan aparta egiten ari da, eta bere blogean jasotzen du. Irakurketa birtual talde horren helburua Eusko Jaurlaritzak abiatu duen liburu elektronikoen mailegutza bultzatzea da.

Aztergai izan zen “ Egunero hasten delako” eleberriak gaurkotasuna du, 1986an argitaraua bada ere. Abortoaren aurrean, emakumearen askatasuna du aztergai eleberri honek. Nola ez bada, literatura estiloaz ere jardun zen. Aholkatzeko modukoa delakoan nago, zahartze ona izan baitu.

Egun berean, Slawa Grabovska-ren ingelera irakurketa taldeak – Donostia book bezala ezagunagoa. ” The God of small things” liburua aukeratu zuten hizpide. Slawak esan zidan taldeak ikusgai jartzeak funtzionatzen zuela, egun hortan handik pasa ziren sei lagunen interesa piztu eta izena eman omen baitzuten taldean parte hartzeko.

Maiatzaren 8a. Irakurgunea

Maiatzaren 8an, Almudena Grandes idazlea, Tomasene Kultur etxean bere hitzaldia eman aurretik, karpara hurbildu zen , bere irakurleeekin egoteko. Idazleek gero eta gehiago eskertzen dute, haien liburua irakurri duen jendearekin egoteko eta hitz egiteko aukera. Egoera horretan galderak eta eztabaida aberasgarria izaten da. Aukeraturiko liburua ” Modelos de mujer” izan zen. Liburu hori, 1996an argitaratua, zazpi ipuin “luzeen” bilduma da. Benetako gozamena Almudenari entzutea gakoak ematen eleberria ulertzeko. Amaia Garciak maisuki zuzendu zuen elkarrizketa. Bere literaturazko bloga benetan interesgarria da.

Bukatzeko, konbidatu genuen, Fermin Calbenoteko liburutegian, Naiara Ibarrek dinamizatzen duen” Haur irakurketa digitala”. “Maddi eta euskal piratak” aukeratutako liburua. Argazkietan ikusten duzuen bezala umeak oso gustora egon ziren.

Hasieran esan dudan bezala, Literaktum aurten berritu da. Liburusaltzaileen gremioa eta liburudendak ezinbestekoak dira kultur bizitzan eta liburudendak ere aurten parte hartu dute. Saio berriari Liburu lurraldea deituko diogu. saio honetan Jorge  Carrión “Liburudendak” liburuari buruz aritu zuen Txetxu Barandiaranekin. Ezin izan nuen hurbildu. Ordu berdinean beste proposamen literarioa zegoelako. Datorren urtera begira nik hori aldatuko nuke, baina kontrako iritziak ere daudenez ikusiko dugu.
Datorren urteko edizioa aurtengoa baino are hobea izango delakoan gaude.

Luis Landero idazlea gurekin izango da gaur Donostian, LIburutegiko jarduera aretoan, San Jeronimo kalean. Irakurketa klubaren maiatzaren 26ko saioan. Hautatutako liburua “El balcón en invierno”ramon saizarbitoria-Maria Jose OlaziregiIMG_20150507_172726

Salawa Grabovska bere irakurketa klubarekin

Saizarbitoria-Olaziregi-Goiatz labandibarIMG_20150507_172705

Almudena Grandes

Zona de lectura-LiteraktumMaddi pirata

Maddi Pirta irakurketa taldeaa taldeaIMG_20150508_185717Maddi eta euskal piratakAlmudena Grandes

27

Abe / 2012

Libururik salduenak, irakurrienak … eta ahaztuak

Autorea:

El silencio de los librosGaur egun, gure gizartean oso garrantzitsuak dira zenbakiak. Askok sinisten ez badituzte ere, edonon eskatzen eta agertzen dira estatistika datuak.

Modan dago komunikabideetan plazaratzea libururik irakurrienen zerrenda. Normalean hamar izenburu azaltzen dira, hizkuntza eta fikzioa, ez-fikzioa bereizten direlarik.

Liburutegizainok, libururik mailegatuenak aipatzen ditugu, aholkatzeko, laguntzeko asmoz. Baina,  komunikabideen eragina hain da handia, ezen libururik salduena baita irakurriena ere.

Bestaldean ditugu, berriz, ahaztutako liburuak, edota George Steinerrek dioen bezala : “ Liburuen isiltasuna”

Steinerrek bere saiakera labur honetan liburuek jasaten dituzten mehatxuez ari da, liburuen ahultasunez.Gaur egun mehatxu nagusietako bat da komunikabideen indarra. Berak dio “Komunikabideek bere, egiten ez duten edozein lehen eleberri, edota kritikoek berehala goraipatzen ez dutena, hamabost eguneko tartean desagertua da. Ez dago pentsatzeko astirik, ez dugu sakontzeko denbora ematen… Ez diegu ematen bizitzeko aukerarik.

2012ko abenduan, mailegatuen eta salduenen artean Greyren trilogia famatua daukagu.  Hori dela eta, bat-batean, literatura erotikoaren edizioa ugaritu da nabarmenki. Antzeko zerbait gertatu zen “ Emakumeak maitatzen ez zituzten gizonek” arrakastatsuaren ondoren, iparraldeko lurraldeetako eleberri beltzak gailurra ikutu zuen eta “Código da Vinci– ren ondoren merkaturatu ziren templario eta erlijio sektei buruzko liburu ugari.

Liburutegizainon ardura da beste liburu ahaztu horiek berreskuratzea ; arras ongi baitakigu kalitate handiko liburuak direla.
Hala ere, ez naiz inolaz ere bestsellerrak kentzekoen aldekoa, ez horixe. Egon behar dute liburutegietan ; baina baita bestelakoak ere. Gure lana da klasikoak berreskuratzea eta modu erakargarrian gure apaletan kokatzea irakurleak erakartzeko, bereganatzeko.

Estreinatu da gabonetan Víctor Hugoren ” Los miserables” eleberrian oinarritutako film musikala. Amerikar bertsioa, aktore ospetsuak… Baino, nork irakurri du jatorrizkoa? Zin dagizuet ez dagoela bere handitasunera hurbilduko den aldaki berririk. Victor Hugoren nobela hau ez dago euskaraz.

Antzeko zerbait esan dezakegu “Bel ami” filmari buruz. XIX.mendeko beste idazle batena da: Guy de Maupassantena, Flauberten jarraitzaile bat ; beste ahaztuetako bat! Oraingo honetan, gainera, filmak ez du liburuarekiko leialtasunik, okerrekoa da egindago interpretazioa.
Liburu hauek irakurleei eskaini izanez gero, nekez hartuko zituzten. Baina, asko dira pelikula horiek ikustera joango direnak, edo DVDa maileguan eramango dutenak. Literatura klasikoa ez dago modan.

Baina, zeri deritzogu literatura klasikoa?

Arazoa hemen dagoela esango nuke; askoren aburuz, klasikoez aritzen garenean, Cervantes eta Shakespearez ari garela uste dute.

 Klasikoez ari garenean esan nahi dugu, denboran biziraun duten liburuak direla ; betirako egokiak diren pertsonaiak sortu direla haien orrietan.
Gaur egun, Interneti esker literatura klasikoa eskura daukagu dohanik liburutegi digital handietan: Espainiako Liburutegi Digitala, Kongresuko liburutegian, Frantziako Liburutegi Digitalean, Gallica izenekoa, Europeana… Baina, aukera hau ez dela behar den neurrian baloratzen esango nuke. Badirudi, bakarrik aintzat hartzen dugula kazetariek ekartzen dituzten nobedadeak.

Klasikoak dira jada: Hemingway, Kafka, Heinrich Boll, Ryu Murakami, Juan José Millas, Josef Svorecky,  Mario Soldati, Toni Morrison,  Ralf Ellison, Anais Nin, Naipaul etab.
Antzekoa gertatzen zaigu euskal literaturan. Badaude izenburu ahaztuak: “Mantal urdina”, “Elsa Scheelen”, “Oilarraren promesa” “Ehun metro“…

Liburuzainen bitartekari lana, klasikoen gomendioekin ere egin behar da.

Gabonetan, guztiok oparitzen dugu libururen bat. Ez badago hamar salduenen artean, hobeto!
.