26

Mar / 2018

Biblioterapia. Ba al dute liburuek gaitzak sendatzeko ahalmenik?

Autorea:

Libros que curan

Biblioterapia ez da zientzia bat, baina guztiok esan dezakegu liburuek –eleberriek bereziki– lagun diezaguketela une larriak gainditzen.

Biblioterapia terminoa aspaldikoa da, ez da asmakizun modernoa; antzinatik dator literaturak ahalmen sendagarria dueneko ustea.

Katherine Lui Gómez Mujicak, Venezuelako Unibertsitate Zentralak Bibliotekologian lizentziatuak, biblioterapiako liburu honen bidez hurbiltzen dizkigu definizioak, ibilbide historikoa eta egin daitezkeen biblioterapia motak. Hura erabiltzen duten profesionalei buruz mintzo da: psikologoak, psikiatrak, bibliotekologoak edo bibliotekariak.

Bibliotekologia, dakizuenez, Hego Amerikan erabiltzen da, Espainian, berriz, bibliotekonomia esaten zaio. Kontzeptu biak dira oso arraroak biblioteken zientziaz eta ikasketez ezer gutxi dakien jendearentzat. Egileak,  bibliotekologoaren jardun profesionalaren ikuspegitik azaltzen digu biblioterapia; horregatik dago liburua, gehienbat, biblioteketako profesionalei zuzendua.

Biblioterapiari buruzko azterlan arras interesgarria da, eta harritu egin nau ikusteak nola bertan adierazten denetik asko oinarritzen dela hirurogeiko hamarkadan Estatu Batuetako ospitaleetatik ateratako esperientziatan. Zehazki, San José, Kaliforniako Agnews State-ko ospitaleko bibliotekan.

Ospitale horretan gaitz fisikoak liburuen bitartez sendatzeko bideak lantzen ziren. Sendatzaile taldean biblioterapeuta bat edo psikiatra bat izaten zen, bibliotekologoarekin batera; azken honek aztertzen du talde-saioetarako materiala, irakurgaiak. Proiektuak onarpen maila handia izan zuen eta oraindik badihardu.

Ezin du edonork aritu biblioterapian. Funtsezkoa da biblioterapeutaren eta bibliotekologoaren prestakuntza espezifikoa aintzat hartzea. Biok ere biok izan behar dira gauza pazientearen irakurtzeko gaitasuna ebaluatzeko, literatura egokia hautatzeko eta taldearen eztabaidak suspertuko dituen teknika proiektiboak erabiltzeko. Profesionalek batera lan egiten duen taldea osatu behar dute. Ez dakit Euskadiko ospitaleetan ezer lantzen ote den biblioterapian.

Sinesgorrentzat, esan dut lehen ez dela asmakizun moderno bat. Aipatu nahi dut Egipton bibliotekak “Biziaren Etxeak” zeritzoten tenplutan egoten zirela, eta benetako ezagutza eta espiritualtasun guneak zirela.

Erromatarrentzat tratamendu medikoa lotuta zegoen irakurtzearekin, eta grekoek arimaren botikatzat zeuzkaten bibliotekak.

Erdi Aroan ohikoa zen ebakuntza bat egin bitartean liburu sakratuak irakurtzea. Ez uste Biblia bakarrik irakurtzen zenik; epopeiek eta tragediek ere xede terapeutikoak zituzten.

XIX. mendean ere erabiltzen zen ospitale psikiatrikoetan. Benjamin Ruschen izan zen lehen ikertzaile estatubatuarra pazienteei irakurketa arrunt gomendatzen 1802 urtean, eta, gainera, biblioterapia gomendatu zien barne estualdiak, depresioa, beldurrak eta fobiak dituzten pertsonei, eta adin handikoei orokorrean.

Estatu Batuetan asko dira oraindik biblioterapia aztertzen duten autoreak: Caroline Schrodes, Esther A. Hartman eta Mary Jane Ryan, besteak beste.

Nola defini genezake biblioterapia modu errazean? Biblioterapia da:“Liburuak eta beste material batzuk erabiltzea zuzendutako irakurketa-programa batean, laguntzazko terapia gisa agindua, nahasmendu mental eta emozionalen tratamenduan, eta desmoldaera sozialak zuzentzeko laguntzan.

Caldin, C.F. beste teorikoak dioenez, “Biblioterapia tresna baliagarria da eguneroko bizitzaren tentsioen aurkako borrokan, eta gizakiaren premia literario eta estetikoak betetzeko behar den katarsia egiten duenean, emozioak baretzen ditu”.

Fontanelle, M.F.-ren aburuz, “biblioterapia da medikuntzan eta psikiatrian laguntza terapeutiko gisa irakurtzeko materialak erabiltzea, eta zuzendutako irakurketa-arazoak konpontzen ere lagungarria da.”

Bentes Pinto V.-rentzat “Jarduera terapeutiko bat da“.

Definizio guztietan argi geratzen da liburuak sendatzeko erabil daitezkeela, beti ere psikiatra bat baldin badago, bibliotekariaren laguntzarekin eragingo duena larritasuna, min fisikoa edo psikikoa uxatzea.

Ez daukagu esperientzia terapeutikorik gure biblioteka-sarean, baina badakigu, adibidez, irakurketa-klubak sozializatzeko moduak direla, nolabait. Gero eta sarriago, adin handiko pertsona asko (gaur egun hirurogei urte inguruko jubilatuak asko dira) irakurketa-klubetara joaten dira bakarrik ez egoteko, lagunak egiteko, irakurtzen dituzten istorioen bidez eguneroko atsekabeak ahanzteko, etxetik irteteko, beste pertsona batzuk topatzeko, ikasteko… Egia esan, egin egiten dugu terapia apur bat.

Literaturak beste bizitza batzuetara eramaten gaitu. Errezeta, maiz irakurtzea; osasunean eta zoriontasunean hobetuko duzu, eta ikasi egingo duzu. Botika hauek, jakina, liburu-dendetan eta biblioteketan aurkitzen dira. Botika hau paperean har daiteke, edo digitalean edota audioliburutan.

Ez gara autolaguntzako liburuei buruz ari –hain ezagun eta arrakastatsuak–. Fikzioaren, eleberrien, ahalmen sendatzaileaz ari gara. Batzuetan argumentua bera da funtzionatzen duena, bestetan prosaren erritmoa, beste batzuetan pertsonaia nagusiarekiko miresmena. Bada beti hunkitzen eta emozionatzen gaituen libururen bat.

Liburu hau Donostiako liburutegi-sarean kontsulta dezakezue.

31

Urt / 2018

Berrikuntzak liburutegi publikoetan : jardunbide egokiak nazioartean

Autorea:

Innovacion en bibliotecas públicas0001

2018ko lehenengo sarrera honetan liburutegi publikoen alorreko berrikuntzari buruzko liburu bat nahi nuke gomendatu. Liburuak mundu osoko liburutegietako jardunbide egokiak biltzen ditu, batez ere Estatu Batuetakoak, Europar iparraldeko liburutegietakoak eta Australiakoak, besteak beste.

Berrikuntza, lankidetza, sinergiak, elkarlana, konbergentzia eta halako hitzak kultura-kudeatzaileen, liburuzain “modernoen”, politikarien, aholkularien zein kazetarien ahotan entzuten ditugunean, hitz hutsak, errepikakorrak irudi dezakete.

Hori ez da liburu honen kasua, prestakuntza akademiko sendoa eta idazten duen gaian benetako eskarmentua duen liburuzain profesional batek idatzi baitu.


2012urtean Australiako liburuzainen elkarteak antolatzen duen “Kay Poustie” bidaialaguntza irabazi zuen. Bidaia-laguntza horren zati gisa, Britainia Handiko eta Europako berrikuntza-jarduerak aztertu eta horren berri eman zuen, zehazki hiri hauetako liburutegietakoak: Amsterdam, Delft, Kopenhage, Malmö, Londres, Cardiff, Manchester eta Liverpoolekoak. Bere txostenaren emaitzak 2014an aurkeztu ziren Australia mendebaldeko liburutegi publikoen kongresuan. 2016an egindako beste txosten batean ere aurkeztu ziren. Kristie Nicholson, egun, Australia mendebaldeko liburutegi guztietako baliabide elektronikoen taldeko presidentea da.

Beraz, egileak badu ezagutza akademikoa eta esperientzia egiaztatua. Gogorarazi behar da liburutegietako jardunbideak egokiak izan daitezkeela komunitate edo hiri batean, baina beste batetan porrot egin dezakete. Beti da beharrezkoa, hala ere, horiek ezagutzea.

Atzerrian egoki den hori ezin dugu etxera ekarri, aurretiaz ingurune geografiko eta kulturalari buruzko hausnarketarik egin gabe. Adibidez, Europa iparraldeko hiri batetan, liburutegi batetan taberna bat ipintzea berritzailea, beharrezkoa izan daiteke, baina… tabernaz jositako Donostian ere egokia al litzateke?

Zein da liburuaren egitura?

Sarrera labur batek ematen dio hasiera, eta bertan azaltzen da ikuspegi orokorra, berrikuntza hitza definitzen da eta ikerketak erabilitako metodologia azaltzen da. Horrez gain, lau kapitulu ditu, ondorioak, aurkibidea eta eranskinak. Kapitulu bakoitzak bere bibliografia du. Garrantzi handia ematen diet ikerketa honen bibliografia eta metodologiari. Nire ustez, gizarteak berriz eman beharko lieke balioa iturri fidagarrietatik eratorritako iritziei. Gai serioetarako sare sozial gutxiago.

Lehenengo kapituluan liburutegietako berrikuntzaren inguruko ikuspegi orokorra azaltzen du. Berrikuntza bildumen tratamenduan, herritarrentzako zerbitzuetan, teknologian, programa berrietan eta liburutegi-eraikinetan.

Bigarren kapituluan liburutegien edo, hobeto esanda, liburutegi berritzaileen inguruan mintzo da. Bost dira hautatu dituenak. Kanadako Edmonton Public Library, Singapurreko Liburutegi Nazionala, Alemanian Sttutgarteko Liburutegi Publikoa, Danimarkan Aarhus-eko Liburutegi Publiko ezaguna eta AEBetako Chicagoko Liburutegi Publikoa.

Hirugarren kapituluan profesional guztiok liburutegien etorkizunerako beharrezkotzat hartzen ditugun gaiak jorratzen ditu: sorkuntza liburutegietan eta erabiltzaileen partaidetza orain artean profesionalentzat baino ez direnetan, esaterako, funtsak lortzean. Benetako partaidetzaren alde egitea, eta ez “dena erabiltzailearentzat, baina erabiltzailerik gabe”. Elkarteekin lan egitea, ikaskuntza lantzea eta eraikinen eraberritzea. Berria al da? Ez al dugu egiten egun?

Guztiok ezin dugu guztia egin, eta liburuko interesgarriena da ikustea nola liburutegi bakoitzak alor zehatz batean jartzen dituen ahaleginak. Ezin dugu inuzenteak izan eta guztia berrituko dugula sinetsi. Ez du denontzat gauza berberak balio.

Azkenik, laugarren kapitulua bereziki interesgarria da, liburutegi bakoitzak ezarritako helburu berritzaileak lortzeko ekintza zehatzak identifikatzen baitira.

Proiektu berriei buruzko balantzeak, estatistikak eta hausnarketak egiteko garaia da eta nik liburu on bat izango dut bidelagun: “Innovation in public libraries”. Chandos-ek editatu du, Elsevier-ek inprimatu eta 2017koa da argitalpena.

 

15

Ira / 2017

Atsegin handia da, Kontxako hondartzan, Eguzkitekan irakurtzea

Autorea:

Eguzkiteka en agosto 12 13  15Joan den abuztuaren 31n itxi genuen Kontxako hondartzako liburutegia, Eguzkiteka. Blog honetan, uztaileko postean, honako hauen inguruan hitz egin nizuen: hondartzan eremu berri hau irekitzea, altzarien ezaugarriak, liburuki kopurua, ordutegia, kontsulta zitekeen prentsa eta ipuinaren ordua (egunero 17etan). Ez ditut datuak errepikatuko.

Orain, balantzea edo, hobe esanda, gogoeta txiki bat egiteko garaia da. Proiektu pilotua zen, berria hirian. Balantze bat gauza hotz bat da, zifrak jasotzen dira. Beraz, Eguzkitekaren lehen urte hau ixteko, nik nahiago dut nire inpresioak aditzera ematea, ekimen honen arrakastari buruz hitz egitea, Kontxako hegaletik igarotzen ziren guztien hain harrera positiboari buruz.

Uztailean ia egunero joan nintzen. Horregatik, jakin-minez bertara hurbildu zirenek zorionak eman zizkidaten pertsonalki. Informazio kanpaina gorabehera, askok kasualitate hutsez aurkitu zuten eremua. Zaila da liburutegien inguruko berriak ematea

Eguzkiteka en agosto

Eguzkiteka en agosto

Zifretan, ezin dira lehian aritu Donostiako udako beste ekitaldi batzuetako jarduera jendetsuekin. Eremua txikia da. Eguraldi onarekin (uda txarra izan dugu Kantauri aldean), eserleku guztiak bete egiten ziren. Aulki zuri guztiak okupatzen ziren. Guztira, 3.000 lagun baino gehiagok erabili dute liburutegi zerbitzua bi hilabete hauetan. Egiaz, ez dira bi hilabete ere izan, uztailaren 7an ireki baikenuen. Egun euritsuetan ere hurbildu dira gurasoak euren seme-alabekin ipuinaren orduan. Iparraldean, euria ari badu ere jendea hondartzara doa, hori bai, euritakoarekin.

Prentsa irakurketak arrakasta handia izan du.Tituluren bat bikoiztu eta ekonomistentzat Expansión egunkaria erosi behar izan genuen.Hondartzan ere, zenbaitek ekonomiaren berri izan nahi dute.

Mailegu zerbitzua, liburua toallara eramatea, ondo atera da. Eta esan beharra daukat atseginez harritu nauela pertsonen gizabideak. Ia ez dugu libururik galdu.Toalla gainean irakurtzeko 12 liburu mailegu egin ditugu batez beste.Ingelesezko liburu gehiago mailegatu ditugu frantsesezkoak baino, eta toallarako maileguak igo egin dira eguraldi onarekin.

Eguzkiteka en agosto

Liburutegi eremuan irakurtzeak oso harrera ona izan du. Erabiltzaile batzuk egunero etortzen ziren liburu bera irakurtzera hura amaitu arte.Ez zuten etxera eraman nahi.Gogorarazten dizuet liburutegiak irekita daudela ohiko mailegurako.Erabiltzaile horiek itsasoari begira irakurri nahi zuten.Liburutegi asko daude hondartzetan, parkeetan, igerilekuetan; baina, batek ere ez ditu Eguzkitekak duen ikuspegia: Kontxako badiaren esparru paregabea, Santa Klara uhartearekin.

Kontxa Hondartzako liburutegia. San Sebastián, Donostia

Kontxa Hondartzako liburutegia. San Sebastián, Donostia

Gure erabiltzaileen herenak turistak edo egun bateko bisitariak izan dira. Beste heren batzuk probintziako herrietatik etorri dira, baina gehienak donostiarrak izan dira.Haur bezainbat heldu izan ditugu.Ipuinaren ordura, arratsaldez, familia publikoa hurbiltzen zen.

Irudiek eta argazkiek ez diote justizia egiten Eguzkiteka hondartza liburutegiari. Eremu horretan zaila da argazki onak egitea.Abuztuko argazki batzuk aukeratu ditut eta jasotako zorion mezuak transkribatzen dizkizuet, ezer aldatu gabe. Eguzkitekaren inguruko 41 zorion mezu jaso ditugu idatziz.

Jarraian, zorion mezuen eta iradokizunen erakusgarri txiki bat doakizue.Datorren urtean itzuliko gara, eta hobetzen saiatu ere.Hiri batzuetan, adibidez Tolosan, Garona ibaiko hondartza liburutegiari buruzko berariazko blog bat ere sortu dute.

Hau diote erabiltzaileek Eguzkitekaren inguruan:

“Oso gustuko dut liburutegi honetara etortzea”.

 “Zoriondu nahi nuke Eguzkiteka ekintza eta bereziki ipuin kontalaria seme-alabak pila gozatu dute eta”.

 “Ideia zoragarria iruditzen zaigu, oso berezia eta hezigarria.Aurrera eta segi honelako egitandiekin!!

 “Idatzi honen bidez adierazi nahi nuke, kultur ekimen honekin oso gustora nagoela. Literatura sustatzeko ideia bikaina irduitzen zaidala. “Ocio egokia bultzatzen duela osasuntsua. Bai liburutegiarekin, bai ipuin kontalariarekin pozik gaudela, bai ni bai nire familia. Hurrengo urtean ezartzeko eskaera nahi nizuen. Mila esker eta zorionak!”

Oso pozik egon naiz zerbitzu honekin.Beraz, niretzat zoragarria litzateke datorren urtean berriz ere jartzea,eta pertsona berberak berriro egotea, oso atseginak eta adeitsuak izan baitira.

 “Oso zerbitzu interesgarria. Ondo kokatuta Gidari liburuak edo zaintzaileak benetan atseginak. Eskerrik asko”.

“Oso ondo dago zerbitzu hau.Ongi legoke urrira arte irekita egotea”.

“Nire iradokizuna da ekimen hau errepikatzea eta luzatzea.Oso atsegina da itzaletan irakurtzea itsasoko haize gozoarekin.Eskerrik asko haurrak ere hartzen dituen irakurtzeko eremuak sustatzeagatik.“Eguzkiteka” asmatu duen taldearen gustua miresten dut.Badira gauzak Realarena izan edo ez izatetik, suetatik eta udako abestitik harantzago.Toki zoragarria!

Eguzkiteka en agosto

Eguzkiteka en agostoEguzkiteka en agosto

19

Uzt / 2017

Eguzkiteka : Kontxa hondartzako liburutegia

Autorea:

Eguzkiteka uztailak 18an, biblioteca de la Playa de la ConchaCuenta cuentos en la bilbioteca de la Playa de la Concha

Público adulto leyendo en la biblioteca de la Playa de la Concha

Udaran irakurketarako espazio berriak sortzea ez da Donostia Kulturak eta bere liburutegiek egiteke daukaten zeregin bat. Duela 20 urte, 1998tik urtero zabaldu dugu Urgull Mendiko liburutegi ikusgarria, gaur egun Damen Baterian kokatu dagoena.

Baina mendian egotea erabiltzaile batzuentzat ez da oso erakargarria eta Donostia Kulturak aurten Kontxa hondartzan zerbitzu berri bat sortzea proposatzen du. Eguzkiteka

Liburutegien mundu tradizionalean mugimendu ausarta bat zabaltzen ari da eta liburutegi zerbitzuak espazio berrietan zabaltzen ari dira. Lorategiak, parkeak, liburutegiek irakurketarako eskuratzen dituzte. Adibide ezagunena New York hiriarena da, UNI programarekin. Hiri osoko espazio irekietan irakurketa guneak sortu dira.

Hondartzan irakurtzea betidanik egin da udaran. Gogoratu behar dugu, Donostian, gaur egun diskoteka Bataplan dagoen tokian, orduko Donostiako Aurrezki Kutxa munizipalak, irekitzen zuela liburutegi bat bertan irakurtzeko.

Donostia Kulturako liburutegiek aurrerapauso bat eman dute eta hondartzara edo hondartzako paseora hurbildu dira. Erabiltzailearengana gerturatu dira, konfiantza eman diote eta liburuak mailegatzen dizkiote arauak ahaztuaz. Hiritarren gizatasunean sinesten dugu eta momentuz hondartzara eraman diren liburu guztiak ehunetik gora, bueltatu dira.  Erabiltzaileei datuak eskatzen diegu, baina karneta ez dugu eskatzen. Datuak  bereziki estatistikak jasotzeko eta zerbitzuak funtzionatu duen jakiteko.

Eguzkitekan

Erabilpena

Donostia Kulturak Hondartzako Liburutegia Kontxako hegalaren azpiko zirkuluerdi formako espazioan kokatu du. Hondartzatik begiratuaz Hondartzako Liburutegiak ezkerraldeko erdia hartuko luke, bataz beste 60 metro karratu dira gehi aldapa edo malda azpiko espazioa. Hondartzara doan eskailera libre geratzen da eta beti errespetatuaz hegalaren azpiko pasabidea.

Itxiera egitura ez da finkoa,  apalategi guztiak gurpilak dituzte eta baita ate irristailuak. Liburutegi mugikorra deitzen diote, erabiltzaileak. Ateak liburuak ez lurrera erortzeko eta “galerna” edo euria egiten badu, liburuak babesteko.

Ordutegiari dagokionez Eguzkiteka, Kontxa hondartzako liburutegia, astelehenetik igandera zabaltzen da,  goizeko 11:00etatik arratsaldeko 19:30ak bitartera.

Hegalaren azpiko zati horren itxiera kolore zuriko apalategi mugikorrekin egiten da. Gauero materiala jasotzen dugu eta gunearen ondoko gordailuan gordetzen dugu.

Apalategiez gain mahai mugikor txiki bat jarriko da Zerbitzuan dagoen liburutegiko pertsonalarentzat. Erabiltzaileentzat aulkiak eta  hiru mahai, prentsaa eta liburuak bertan jartzen ditugu.

Ipuinaren ordua maldaren azpiko gunean egiten ari gara.. Belar artifizialaren gainean esertzen dira haurrak oso gustora. Egunero arratsaldeko 5etan.

Kontxako hegal azpian itsasoari begira irakurtzen egon ahal izatea, benetako esperientzi erakargarria da.

Eguzkitekan irakurtzen- Leyendo en la biblioteca de la Playa de la Concha

FUNTS BIBLIOGRAFIKOAK

Aukeratutako liburuak egokiak  dira hondartzan irakurtzeko. Frantsesez, inglesez, euskeraz eta erderazko liburuak aurkituko ditugu. Baita umeentzako liburuak eta komikiak gazte eta helduentzat.. Guztira gutxi gorabehera 700 ale.

Haurrak eguzkitekan 

Comics

frantsesez

Irakurketa itsaoari begira, nobela bat berriro irakurri, gozatu komikiak irakurtzen, umeen liburuak eta album ederren orriak pasa edo Donostiari buruzko bilduma txikia kontsultatu posible izango da irakurgune honetan.

Aldizkariak eta eguneroko prentsa eskaintzen dugu. Guztira 40 izenburu.

Liburuak ahal dira eraman oihal zapira eta bertan irakurri. Eskatzen ditugu pertsonen datuak eta posta elektronikoa baina ez dugu txartelik eskatzen. Konfiantza daukagu jendearen portaeran.

Liburua itzuli behar da egunero, irakurgunea itxi baino lehen. Biharamunean jarraitu nahi badute irakurtzen liburu berdina orri markagailu bat ematen diegu, liburuaren orrialdea apuntatzeko.

ALdizkariak eta eguneroko prentsa bakarrik irakurriko dira irakurgunean.

Donostiara etortzeko asmoa baldin baduzue, bainu bat hartzera, ez ahaztu bisita txiki bat egiten, Kontxa hondartzako liburutegi berriari. Eguzkiteka du izena

Ipuin kontaketa- eguzkitekan uztailak15 Eguzkiteka uztailak 16

Playa de la Concha, día nublado

Eitbko bideoaren esteka 

29

Eka / 2017

Liburutegi sinesgaitzak, liburutegi bereziak, liburutegi ibiltariak: bidaia bisuala

Autorea:

Bibliotecas extrañas-holandés

Improbable librariesBidaiatzeko, atseden hartzeko garaia da; uda iritsi da. Orain dela urtebete Leeuwardenen egon nintzenean, Alex JohnsonenBuitengewone bibliotheken” izeneko nederlanderazko liburua erosi nuen. Ideiarik ez nuen “Buitengewone” hitzaren esanahiaren inguruan, noski; “baina “Bibliotheken” ezagunagoa egiten zitzaidan. Azaleko argazkia bibliobus bat zen.Orrialdeei begirada bat ematean, liburutegien argazkiez beteriko liburu batekin egin nuen topo: liburutegi bitxiak, dibertigarriak, bereziak, ezohikoak... Ezin izan nion eutsi eta erosi nuen.

Orain dela gutxi, liburuaren ingelerazko bertsioa topatu nuen Amazonen, Improbable libraries: a visual journey to the world,s most unusual libraries” izenburuarekin (Liburutegi sinesgaitzak: munduko liburutegi bitxienen zeharreko bidaia bisuala izena erabil genezake euskaraz). Ingelerazko liburuaren azala ez da nederlanderazkoak duenaren berdina. Chicagoko Unibertsitateak argitaratu zuen 2015en. Ondokoa da liburuaren eskaintza: “Nire amarentzat eta nire aitarentzat, Wilma, Thomas, Edward eta Robertentzat, une alai ugari partekatu baititut beraiekin, 45 urte luzez, mundu osoko liburutegietan”.

Alex Johnson egilea liburuzainen seme da. Kazetaria da Erresuma Batuan eta “The Independent” egunkarirako lan egiten du. Argitaratze-aholkularia da ere. Liburu-apalategien inguruko blog bat dauka ere, jarraitzen hasi berri dudana. Orain dela gutxi, “Bookshelf” liburua argitaratu du Thames & Hudson argitaletxearekin. Hona hemen blogaren helbidea, liburu-apalategiak gustuko dituzuenontzat: http://www.onthebookshelf.co.uk/p/shedworking.html

Alex Johnson St Albansen (Hertfordshire) bizi da egun bere emazte eta hiru seme-alabekin.

Zeri buruzkoa da liburua?

“Zure liburutegia elefante baten bitartez iristen al zaizu etxera? Zure liburutegia ibai batean ainguratuta al dago? Zure liburutegia Ingalaterrako telefono-kabina batean al dago? Tren-geltokian, aireportuan, parkean, lorategi batean, hondartzan edo hotelean?”

Liburutegi publikoek liburuak toki guztietara eramateko xedearekin bizi izan duten iraultza jaso du Liburutegi sinesgaitzak liburuak. Arkitektoen, ingeniarien, espazioaren antolaketa berriak eta apalategi bereziak sortu dituzten diseinugileen laguntzari esker apalategiek, liburutegiko paretetatik ateraz gain, liburutegi-espazioa eraldatu dute.

Liburutegi berezien mundu honek ez ditu mailegu-arauak jarraitzen, erabiltzaileen zintzotasunaren aldeko apustua egin du. Liburuak hartu eta etxera eraman daitezke eta erabiltzailea ez dago datu-base batean erregistratua egotera behartuta. Eskuzko mailegu sinboliko batera bueltatzen gara askotan, erabiltzailea jardueraren erdi-erdian benetan jartzera. Berarengan fidatzen gara, liburua itzuliko digu. Har ezazu liburua; itzul ezazu liburua, esaten diogu.

Liburu honetako liburutegi gehienek “liburuzaina” jartzen dute ere zerbitzuaren erdian. Liburuzaina deierazko langilea da. Eskaintzen duen zerbitzuarengan sinesten du. Maite du liburu artean egotea. Eta erabiltzailea ulertzen du. Liburutegi hauetako zenbaitetan, funtsezkoa da boluntarioen lana, Latviango (Finlandia) diseinuko ikasleek eraiki duten “Story Tower” ospetsuan bezala, esaterako. “Istorioen dorre” honek liburutegi publikoa ordezkatu zuen, lanengatik itxia egon zen bitartean.

Liburuaren egitura

Liburuak zazpi kapitulu dauzka. Horiez gain, sarrera txiki bat, bibliografia egoki bat, egilearen biografia eta liburutegien zeharreko bidaia bisuala ahalbidetzen duten 240 argazkien erreferentziak eskaintzen ditu ere.   Liburutegiak beren ezaugarrien arabera sailkatu ditu egileak eta ezaugarriak dira, hain zuzen ere, kapitulu bakoitza izendatzen dutenak.

Abian dauden liburutegiak, Libraries on the move”. Lehenengo kapitulua.

XXI. mendean, denbora asko igarotzen dugu trenez, hegazkinez edo autoz bidaiatzen. Horrenbestez, liburutegiak sortu dira toki horietan. Kapituluak aireportuetako liburutegiak erakusten ditu, Amsterdameko Schiphol aireportuko liburutegi ederra, esaterako. Madrilgo eta Santiagoko metroen liburutegiak (itxiko ote zuten krisiaren ondorioz?), Katalunia – Madril linean abiarazi zen bibliotrena, Sao Pauloko Bibliotaxia eta luxuzko zenbait hoteletan dauden liburutegiak, Tailandiako Koh Samui Liburutegia bezalaxe. 1.300 ale ditu, alajaina! Liburuak eros daitezke, edo maileguan hartu ere.

Bigarren kapitulua “Liburutegi basatiak” edo “Animal Libraries da.

Barka itzazue itzulpenak. Liburuak urrutiko tokietara eramateko bitarteko bakarra bibliobusak direla pentsa genezake. Baina batzuetan, errepiderik ez dagoenean, animaliak erabiltzen dira liburuak garraiatzeko. Biblioastoa da Kolonbiako herri askotara iritsi ahal izateko irtenbiderik hoberena. Venezuelako landa-komunitateen kasuan, bibliomandoak erabiltzen dira. Mongolian, gamelua erabiltzen da Gobiko basamortuko komunitate nomadetara iritsi ahal izateko. Etiopian, zaldiak erabiltzen dira. Laosen, elefanteak ikus ditzakezue liburuak landa-eremuetako herrietara garraiatzen. Mundu osoko urrutiko eremu horietan liburuzainek zaldia, astoa, mandoa, elefantea edo gamelua nahiago dituzte garraiobide gisa, bide mekanikoak baino.

Hirugarren kapitulua “Liburu ñimiñoei” edo “Tiny libraries” delakoei eskainita dago. Telefono-kabinetako, kiosko esperimentaletako, hozkailuetako liburutegiak, liburutegi txiki askeak (“Free Libraries”) aurkezten ditu kapitulu honek. Free libraries delakoen goiburua ondokoa da: “har ezazu liburu bat; itzul ezazu liburu bat”. British Telecomek salgai jarri zituen Ingalaterrako telefono-kabinak, libra esterlina baten truke, espazioa erabilgarria bilakatzera animatuz. Liburutegi askeak bilakatu ziren asko eta asko.

Iaz, nire hiria kultur hiriburua izan zenean, “Book Box” izeneko ekimena jarri zen martxan, “har ezazu liburu bat; itzul ezazu liburu bat” filosofia hori islatuz. “Book box” edo “Liburu-kaxai” horietako bat Intxaurrondo kultur etxeko atarian kokatuta dago. Urtarrilaren 27an inauguratu zen eta liburuak edo egunkariak jasotzen ditu. Ekimenaren xedea jasangarritasuna da, bai eta irakurzaletasuna sustatzea ere. Beste liburu-apalategi mugikor horietako bat Tabakaleran dago. Isabel Vesga nire liburuzain lankideak dioenez, oso ondo funtzionatzen ari da. Ez da talkarik egon ohiko mailegu-sistemarekin.

Free Little Library” edo “liburutegi aske txiki” delakoen ekimena Kanada, Ghana, Pakistan, India eta Herbehereetara hedatu da. Ekimenak, irakurzaletasuna sustatzeaz gain, komunitatearekiko lotura sendotu nahi du ere. Liburutegi ñimiño horietan, apalategien diseinua oso garrantzitsua da.

Laugarren kapituluak Liburutegi handiak edo “Big libraries” du izena.

Kapitulu honetan, beren berrikuntzarengatik nabarmendu diren liburutegiak ikus daitezke. Horien artean daude Aberdeengo (Eskozia) Unibertsitateko liburutegia, Luckenwaldeko (Alemania) liburutegia, eraikina tren-geltokira atxikita duena, Hego Koreako etorkizuneko liburutegia, Palatial public library izeneko Birminghameko liburutegia edo Kansas Cityko liburutegiaren dekorazio erraldoia, bertako irakurleek proposatu zituzten 22 liburuen edizioa irudikatzen duena.

Home Libraries edo etxeko liburutegiek beren tokia dute ere, nola ez. Izan ere, etxean ditugunak liburutegi pertsonalenak baitira. Orain dela gutxi irakurri nuen literatura-aipu batek zioen bezalaxe, ezin da etxean libururik ez duten horiengan fidatu.Liburuan ikus daitezkeen etxeek eta liburutegiek irrika bizia sortzen dute.

Seigarren kapituluak Liburutegi ibiltariak edo “Mobile Libraries” delakoak aurkezten ditu. Bitxiak dira txalupa edo ontzietan dauden liburutegien argazkiak. Bizikleta-liburutegiak ezagunagoak dira eta Mexiko Hiriko bibliobusa ikusgarria da.

Zazpigarren eta azken kapituluaren izenburua “Not libraries edo “Liburutegi ez direnak” da. Tabernetako edo pubetako liburutegiak, gehienbat.

Sarreran esan dudan bezala, liburutegi guzti horien xedea da liburua norbanakoak dauden leku guztietara eramatea eta mailegu-arauetako zorroztasunarekin bukatzea. Nire hirian, gai izango al ginateke bazkide-txartelik eskatzen ez duen liburuak itzultzeko sistema bat errespetatzeko? Denborak esango du.

Liburu honek zoratu egin nau. Gomendatzen dizuet.

17

Mai / 2017

XXI. mendeko liburutegiak, maisulanen hautaketa bat

Autorea:

Library- architecture and designLiburu bat dut eskuartean XXI. mendeko liburutegien maisulanei buruzkoa. Library : architecture + design . Masterpieces” du izena, eta honela itzuli dut ” Liburutegia : Arkitektura + diseinua. Maisulanak”

 Manuela Roth egileak egin du liburutegien hautaketa. Ingelesez dago, oraindik ez da gaztelaniara itzuli, ezta euskarara ere.

Oso edizio zaindua du. Alemaniakoa da argitaletxea, “Braun publishing”. Mundu osoko hirurogeita hamar liburutegiren erreferentziak biltzen ditu. Liburuaren bigarren argitaraldia da, berrikusia eta egokitua. Edizio hau 2015ekoa da eta lehenengo edizioa, berriz, 2011koa.

Manuela Roth egileari buruz esan dezakedana hauxe da: 1980an jaio zen eta barnealdeko Diseinua ikasi zuen Alemanian eta AEBetan. Arlo horretan zenbait urte lanean aritu ondoren Stuttgart eta Düsseldorf hirietan, 2017az geroztik argitaletxeetan jardun du lanean. Zenbait liburu argitaratu ditu arkitekturari eta diseinuari buruz. Orain Berlinen bizi da eta kazetari lanean ari da “freelance” gisa.

Bikaina da liburua liburutegiak maite dituztenentzat, arkitektoentzat eta diseinatzaileentzat, argazkilarientzat eta publiko orokorrarentzat. Kontuan hartuta gaur egun asko bidaiatzen garela, interesgarria da jakitea zein hiritan topa ditzakegun liburutegietako maisulanak.

Bada beste arrazoi bat liburu honen berri jakiteko, eta Euskadin gomendatzeko. Zeuen buruei galdetuko diezue: Ba al da hautatutako Euskadiko liburutegirik? Hau da erantzuna, bai. Bi daude. Bata, Donostiako Carlos Santamaría” Unibertsitate Liburutegia (152. orrialdean) eta bestea, Bizkaiko Aldundiko Liburutegia (148. orrialdea). Bizkaiko Liburutegia IMB arkitektoen estudioari enkargatu zitzaion, eta Carlos Santamaría liburutegia JAAM arkitektura sozietateari.

Zeintzuk dira maisulantzat jotzea merezi duten gainerako hirurogeita zortzi liburutegiak? Zeintzuk dira liburutegi horiek proiektatu zituzten arkitekturako estudioak? Nortzuek egin dituzte liburutegi bakoitzaren argazkiak hemen ari garen libururako?

Liburuan aurkituko dituzue erantzun zehatzak. Argazki horiekin gozatu egingo duzue arkitektoek, liburuzainek eta liburutegien erabiltzaileek. Ez ditut guztiak aipatuko, beti gogorarazten baitidate nire bloga irakurtzen dutenek, post luzeegiak egiten ditudala.

Arkitekto batentzat, oso erakargarria izan behar du gaur egun liburutegi bat proiektatzeak eta diseinatzeak. Liburutegietara era guztietako publikoa joan ohi da, eta gaur egun liburutegi bateko xehetasun guztiak zaintzen dira, altzarien diseinutik hasi eta erabiltzen diren materialetaraino, argiak, isiltasun guneak, elkarguneak, zerbitzu birtualak inplementatzeko moduak. Desafio ugari.

Liburuzainoi, arkitekturako liburu hauek ideiak ematen dizkigute, erreforma txikiak egiteko edo liburutegi berri bat planifikatzeko garaian planteatu ditzakegunak.

Nire hirian udal liburutegi publiko bikain batekin egiten dut amets, nire ilusioetako bat, liburutegien zuzendari naizen aldetik bete ahal izan ez dudana. Hortaz, beste liburutegi batzuk bisitatzearekin gozatzen dut, haietara bertaratuz edo irudimenaz baliatuz egiten ditudan bisitak liburu onak kontsultatzean.

Adierazi dudanez, ez dizkizuet hirurogeita hamar liburutegi horiek izendatuko, nire hautaketa erakutsiko dizuet, ordea. Unibertsitate-liburutegiak, liburutegi nazionalak eta espezializatuak, zuzenbide-liburutegiak, Bibliobusa bi liburutegi pribatu baztertu ditut.

Nahikoa liburutegi txiki nabarmendu ditut, birmoldatuak batzuk, edo lehendik dauden liburutegiei erantsiak. Beti iruditu zait oso zaila zaharra eta berria bat egitea, baina oso interesgarria iruditzen zait emaitza. Iragana, oraina eta batik bat geroa den liburutegia.

Hau da nire hautaketa, 16 liburutegik osatua

Hautaketa ez dut garrantziaren arabera egin, liburuan ageri den orrialde-zenbakiaren arabera baizik.

Grosuplje liburutegi publikoa, Eslovenia. Arkitektoak: Matej Blenku, Milo Floriancic. Barnealdeko diseinua: Nena Gabrovec eta beste batzuk. Argazkiak: Miran Kambic eta Radovlica. XIX. mendeko eraikin zaharrari egindako handitze-obra. 18. orr.

Helsinkiko liburutegi nagusia, Finlandia. ALA arkitektoak. Arkitektoen estudioaren irudiak. Liburutegi hau Finlandiako indepenentziaren 100. urteurrenerako proiektatu zen. Bisitatzea gustatuko litzaidake. Guztizko azalera eraikia: 16.000 metro karratu. 30. orr.

Ilhavo hiriko liburutegia, Portugal. Arx Portugal arkitektoak. Argazkiak: Fernando Guerra. XVII. eta XVIII. mendeko eraikin batetik fatxada eta kapera kontserbatzen dituen liburutegia. Guztizko azalera eraikia: 3.200 metro karratu. 42. orr.

Nurenberg hiriko liburutegia, Alemania. Baum-Kappler arkitektura-estudioa. Argazkia: Werner Hutmacher. Azalera: 8.446 m2. 54 orr.

Dendermonde hiriko liburutegia, Belgika. BOB361 arkitektura-estudioa. Azalera: 6.300 metro karratu. Argazkiak: André Nullersp. 58. orr.

Dublineko Ballyroan liburutegia, Irlanda. Box arkitektura-estudioa. Argazkiak: Paul Tierney. Azalera: 1.450 metro karratu. Lehen zegoen eraikina eraitsi eta berreraiki egin zuten ondoren, azalera handigoa hartuz. 62. orr.

Berlingo Kópenick liburutegia, Alemania. Bruno Fioretti Marquez arkitektura-estudioa. Azalera: 2.362 metro karratu. Argazkiak: Alessandro Chemollo. Barnealdeko diseinua ez da bereziki erakargarria, baina teilatuagatik nabarmentzen da. Arkitektoentzat interesgarria. 66. orr.

Anzin-eko liburutegia-mediateka, Frantzia. Dominique Coulon eta kideak arkitektura-estudioa. Argazkiak: Eugeni Pons. Eraikinak oso geometria sofistikatua du. Izugarri gustatzen zait transmititzen duen espazio eta lasaitasun sentsazioa. Liburutegi txikia da, 1.750 metro karratukoa. 70. orr.

Romain Rolland liburutegia, Romainville, Frantzia. Philippe Gazeau estudioa. Argazkiak: Philippe Ruault. Liburutegi hau hiriko lo-auzo baten erdian dago eraikita, zeharo berritu behar dutena. Leku hori ikono bihurtzea da asmoa, auzoa ez baita batere erakargarria. Azalera: 2.085 metro karratu. 116. orr.

 Vennesla-ko liburutegia eta kultur etxea, Norvegia. Helen&Hard arkitektura-estudioa. Argazkiak: Emile Ashley. Azalera: 1938 metro karratu. Liburutegi berria kultur etxe bat da, elkargune bat, bilera-gelekin eta kafetegia batekin. Publiko guztia areto zabal-zabal bakar batean biltzen da. Oso eraikin modernoa da, baina ez da gustukoen dudana. 140. orr.

Seinajoki hiriko liburutegia, Finlandia. Gustukoen dudanetako bat. JKMM arkitektoak. Azalera: 4.430 metro karratu. Argazkiak: Mika Huisman. Kultur eta administrazio gunean dago kokatuta, eta iparraldeko diseinuaren Alvar Aalto irudi gailenak diseinatua da. Erronka handia adierazi zuen eraikin berria lehendik zegoen egituran integratzeak. Liburutegia espazio ireki bat da, erraz moldatzen diren altzariez hornitua. Leiho handi batzuk ditu, Finlandiako paisaia zoragarria markoztatzen dutenak. Diseinuak arreta berezia jartzen du liburuzain lanbide aldakorrean. 160. orr.

Lohja hiriko liburutegi nagusia, Finlandia. Lahdelma & Mahlamaki arkitektoak. Azalera eraikia: 3.513 metro karratu. Argazkiak: Jussi Tiainen. Liburutegia zeharo ondo integratzen da ingurunean, Saint Laurentius elizatik gertu. Publikoarentzako guneak lehenengo solairuan daude, eta hormak adreilu gorrizkoak dira. Soilegia nire ustez. 174. orr.

España liburutegia, Medellin, Kolonbia. Mazzanti arkitektura-estudioa. Azalera eraikia: 3.727 metro karratu. Liburutegi hau Medellin hiriaren sinboloa da. Arroka batean dago kokatuta, topografiaren osagai bihurtuta. Arkitektoak testuingurutik atera zuen eraikina, bertaratzen den jendea ingurunean dagoen pobreziaz ahaztu zedin. 194. orr.

Spijkenisse hiriko Book Mountain liburutegia, Herbehereak. MVRDV arkitektura-estudioa. Azalera: 9.300 metro karratu. Izenak berak dioenez, liburuez osatutako mendi handi bat gogoraraziko digun eraikina izatea nahi zuen arkitektoak. Zoragarria da. Gustukoen ditudanetako beste bat. Nor ez da zoriontsu liburuz osatutako mendiez inguratuta? 202. orr.

Villanueva Casanare liburutegi publikoa, Kolonbia. Arkitektoak: Carlos Meza, Alejandro Piñol, Germán Ramírez, Miguel Torres. Azalera: 2.500 metro karratu. Harrizko fatxada ikusgarria. 271.orr.

Amaitzeko, gustukoen dudana, liburuaren azalean ageri den Liburutegia, baita erosi berri dudan beste batean ere, “A desing manual Libraries”, egileak:Nolan Lushington, Wolfgang Rudorf, Liliane Wong. Liburutegi honetaz ari naiz:

Stuttgart hiriko liburutegia, Alemania. Eun Young Yi arkitektoak. Azalera: 20.225 metro karratu. Argazkiak: Stefan Muller. Beirazko adreiluzko kanpoaldeko itxurak, karratu baten forma geometrikoarekin, eta barrualdeko eskailerek eta altzari zuriek handitasuna ematen diote liburutegiaren erdiko guneari. 295. orr.

Nork esango luke gizarte digitalean hainbeste liburutegi eraikiko zenik. Argi dago mundu osoan zehar ezagutzaren eta informazioaren gunetzat hartzen dela liburutegia, eta liburutegi marka bizi-bizirik dagoela.

Liburua helduen Liburutegi Nagusian dago eskuragarri, Alderdi Ederren.

Post honi Donostiako Carlos Santamaría zentroaren argazki batzuk erantsi dizkiot, Donostiako campuseko Unibertsitate Liburutegiarenak.

Carlos Santamaría 1

20170516_200745

Carlos Santamaría 6  Carlos santamaría 5

01

Ots / 2017

Kapitainaren liburuak-Bernardo Atxagaren liburutegia

Autorea:

Los reinos de papel, bibliotecas de escritores

Jesus Marchamalo egileak “Los reinos de papel” izeneko bere liburuan hautatu dituen idazleen liburutegien artean, Bernardo Atxaga idazlearen liburutegia nabarmendu nahiko nuke. Euskal idazleen liburutegiez aritzen diren liburuak oso urriak dira eta, ondorioz, atsegin handiz irakurri nituen bere liburutegiari buruzko lau orrialdeak. Eta, halaber, zuri-beltzeko zazpi argazki daude; egilearena bat, liburutegiarenak beste guztiak.

Jesus Marchamaloren liburuaren jatorria ABC egunkariko kultura osagarrian 2007ko amaieran argitaratu zituen artikuluen bilketa bat da. Aipatu artikuluak egile liburutegiak epigrafearekin argitaratu ziren. Egile liburutegi horiei esker, Jesus Marchamalok bidaiatu eta idazle askoren liburutegiak ezagutu eta bisitatzeko aukera izan zuen .Idazle guztiek beren etxetako, beren intimitatearen ateak ireki zizkioten.

2013ko erdialdera, Miguel Delibes Fundazioarekin batera lanean hasi eta idazleen liburutegiak biltzen jarraitu zuen egileak.

Ondoko idazleen liburutegiak aurkituko dituzue “Los reinos de papel” liburuan:Julio Llamazares, Ignacio Martinez de Pisón, Manuel Vicent,  Elvira Lindo, Félix de Azúa, Ángeles Caso, Antonio Colinas, David Trueba, Javier Gomá, Luis Antonio de Villena, Marta Sanz, Manuel Longares, Vicente Molina Foix, Luis Garcia Montero, Lorenzo Silva, Rosa Montero,  J.J. Armas Marcelo eta Miguel Delibes.

Egileak dioenez, Marguerite Yourcenar zenak pertsona bat ezagutzeko erarik onena bere liburuak ezagutzea zela esan zuen. Idazleen kasuan, beren liburuak ezagutzea egile horien literatura-unibertsoetara gerturatzea izan daiteke.

 Zer dio Bernardo Atxagaren liburutegiak bere pertsonari eta bere literatura-unibertsoari buruz? Ontzi-kapitaina al da Bernardo Atxaga?

Gure egile ezagunenari eskaini zaion kapituluaren izenburua ondokoa da: “Los libros del capitán” [Kapitainaren liburuak].Gudu, irakurketa eta bidai frankotan zailduriko kapitain Bernardo Atxagaren liburutegia bere etxeko ganbaran dago.Liburutegiaren zati bat antolatua dago dagoeneko; beste zatia, bidean.“Liburutegia antolatzen duzun bitartean, nolabait, zeure burua antolatzen duzu ere”. Atxagak “Bere liburutegia bilduma bat bilakatzeko, liburuak biltzeko gogo argia dauka; ez liburu garestiak, berak gustuko dituenak baizik”.

Liburutegiak muga leuneko kode bat jarraitzen du. Olerkariak alde batean –Juan Ramón, Cernuda, Sylvia Plath-; fikzioa bestean eta entsegua, beste kontinentea, hirugarren batean .Marchamalok dioenez Bernardoren aitaginarreba Andonik ordena alfabetikoa erabiltzen du eta, halaber, Atxagak liburuak bere nahierara pilatzean sortzen duen kaosa antolatzen du.

Atxagaren liburutegian nerabezaroan irakurritako liburuak aurki daitezke ere: Heinrich Böll, Herman Hesse, Günter Grass, Tolstoi, Chejov, Dostoievski eta, bereziki, azal fuksia eta izenburua zuri-beltzean duen eta bizitza betirako aldatu zion liburua: Bertold Brechten “Poemas y canciones”. Liburua irakurri ostean, Bartzelonara joan zen filosofia ikastera.

Atxagaren liburutegian ezinbestekoa da, noski, euskal liburuen atala, “sorpresarik gabea eta ugaria”. Sabai-leihotik gertu dauden bi apalategi-gorputz hartzen ditu eta horien buru, Gabriel Aresti irribarretsu baten argazkia dago. Arestik idazteko eta idatzitako hori argitaratzeko adorea eman zion.Berari esker hasi nintzen argitaratzen eta, ondorioz, estimu handitan daukat”.

Idazle bakoitzak hiru liburu hautatu behar zituen. Egilea markatu duen literatura unibertsaleko liburu bat, egile beraren beste bat eta, azkenik, Miguel Delibesen Fundazioaren enkargua denez liburua, egile horren liburu bat.

Atxagak aukeratu duen literatura unibertsaleko liburua Bertold Brechten “Poemas y canciones” da. Bere liburua, Nevadako egunak.Eta Delibesen liburua, “Viejas historias de Castilla la Vieja”.

Urte honetako nire lehen postak liburutegiak, zenbakiak, errendimendua, maileguen kopurua, egindako jarduerak eta antzekoak jorratu behar zituen. Balantzea egiteko, liburutegi-sarearen aro berriaz hitz egiteko unea zen baina “Los reinos de papel”-ekin topo egin dut eta aipatuan murgildu eta liburuarekin amets egitea nahiago izan dut.

“Baketsua izaten jarraitzen duen etxeko toki bakarra liburuak dira”, Julio Cortázar.

Bernardo Atxagaren Literatur unibertsoa ezagutzeko “Muskerraren bidea” Asteasun egiten den ibilbide literarioa gomendatzen dizuet. Nik egin nuen eta izugarri gustatu zitzaidan. Argazkiak lekuko dira.

Muskerraren bidea1 Muskerraren bidea2 Muskerraren bidea3 Muskerraren bidea4

25

Aza / 2016

OBA – Amsterdamgo Liburutegi publiko Nagusia

Autorea:

OBA Amsterdamgo liburutegia

OBA fachada bibliotecaAmsterdam oso hiri turistikoa da. Bere ubide, museo eta kafeak 810.000 biztanle dituen (aldiriak aintzat hartu gabe) hiri honen espirituaren isla dira.
2007. urtetik aurrera, Europako liburutegi handienetako bat du ere. Nik aurten ezagutu dut eta ondo zahartzen ari dela esan dezaket. 10 urte baditu ere, oso ondo kontserbatua dago eta halabeharrezko bisitaldia izan beharko litzateke liburuzale eta arkitekto guztientzat.
Diseinu modernoa, funtzionaltasuna eta argia dira bere ezaugarririk nagusienak.

Liburutegia Openbare Bibliotheek OBA siglaz ezaguna da eta azken urteotan berrituriko Oosterdokseiland barrutian dago, Itsas Museotik eta NEMO haurrentzako teknologia museotik oso gertu. Trenbide Geltoki Nagusitik oso gertu dago ere.

OBA Amsterdamgo (Herbehereak) liburutegi publiko guztientzako talde-izena da. Hiriko lehen liburutegiak 1919n ireki zituen bere ateak, Keizersgracht kalean. Egun, hiriak 28 liburutegi publiko ditu; eta 43 mailegu-gune.

Liburutegi Nagusiaren eraikina zoragarria da. Jo Coenen arkitektoak diseinatu zuen eta 10 solairutan banaturiko 28.500 metro karratuko azalera dauka. Kafetegia zazpigarren solairuan dago eta Amsterdam zaharreko ikuspegi ederra eskaintzen du. Sarrera-solairuan kafe txiki bat dago ere.

Zifrei dagokienean, ondokoak dira aipagarrienak: 1.200 eserleku, 600 ordenadore Internetera konektatzeko eta 200 langile. 1,7 milioi liburu ditu, bere 165.000 bazkideen eskura.

Entzunaretoa, erakusketa-aretoa, liburutegiko museoa, Gerard Reve museoa eta 2000 bizikletarentzako aparkalekua hartzen ditu barruan.

Gerard Reve gerra osteko idazle herbeheretar bat da. Gaztelerara itzulitako bere lan guztien artean, Acantiladok 2011n argitaratu zuen “Las noches: un relato de invierno” liburua daukagu gure liburutegi sarean.

OBA egunero dago irekia, 10:00etatik 22:00etara. Eraikineko sarrera bera hunkigarria da, arte modernoko museo bat dirudi. Eskailera automatikoak argiztatzen dituzten argi eta panel zuriek solairu bakoitzean aurkituko duguna adierazten dute, hizki beltzez. Sarrera-solairuan, piano batek ongietorria ematen digu.  Igogailuak daude ere.

Minus bat solairuak haurrentzako atala hartzen du. 0-12 urte bitartekoentzat. Apalategi zuriez gain, hartz zuri batek, haurrentzako irakurgela den sioux indiarron kanpadenda batek, dorre-egitura txikiek eta besaulki gorriek nire arreta erakarri zuten. Haurrentzako atala ederra da, oso ondo pentsatua dago. Argazki ezberdinak ikus daitezke postean.

Behe-solairuan edo sarrera-solairuan atondoa, aldizkari eta egunkarien atala eta informazio-zerbitzua daude. Lehen solairuak multimedia, CD/DVD atala hartzen du. Bigarrenak, literatura eta Gerard Reve museoa. Hirugarrenean, bidaia eta historia liburuak daude. Laugarrenean, artea eta musika. Boskarren solairuak ikasteko mahaiak eta medikuntzako atala hartzen ditu eta seigarrenak, azkenik, filosofia eta soziologia atalak eta hitzaldi aretoa hartzen ditu. Solairu guztietan, argirantz orientatutako besaulkiak daude, liburu eta dokumentuen artean sakabanatuta.

Egotera gonbidatzen zaituen liburutegia da OBA. Irakurri ahal izan dudanez, liburutegi hau eraiki aurretik pertsona batek liburutegian pasatzen zuen denbora hogei eta hogeita hamar minutu bitartekoa zen. Hau da, liburua hartu eta alde egiteko adinakoa.

Jo Coenenek agintarien erronka onartu zuen, hau da, erabiltzaileek denbora luzeagoa pasa zezatela liburutegian. Bere dokumentu-bilduma oso aberatsa eta ohiko zerbitzuak barne hartzeko xedeez aparte, liburutegia ikaskuntza-gune, informazio-iturri, adierazpen- eta aisialdi-espazio gisa diseinatua izan zen ere. Ondorioz, irakurtzeko guneez gain, jarduerak gauzatzeko beste espazio batzuk eskaintzen ditu ere liburutegiak.

Arestian aipatu dut argia bere ezaugarri nagusienetako bat dela; argi naturala zein artifiziala. Leihate handiren bidez, argia ezin hobeki aprobetxatu eta hiriko ikuspegi ikusgarriak eskaintzen dira, garaieran egonez gero.

Aurrealdean, egurrezko bilbe bat erabili zen. Barrutik ibiltzerakoan bere esanahi ikonografikoaz jabetuko gara, liburuentzako apalak irudikatzen baititu.

Arquitectura Viva” aldizkarian erainikari buruz honela diote “Eraikin osoa tribuna, eskailera, tarte eta atrio ugariren collagea da. Bertikalean, eraikina solairu guztiak konektatzen dituzten eta eraikinaren bolumen osoaren ikuspegi bakarra izatea ahalbidetzen duten bi hutsune handiren bidez lotuta dago. Aipatu hutsunek, halaber, osagai berezi bat uzten dute agerian: eskailera mekanikoak, argi artifizialeko iturri nagusia direnak. “

Nire posteko argazkiek ez diote zor zaiona ematen eraikinaren edertasunari baina gure liburutegi txikiak besterik ezagutzen ez dutenen jakinmina piz dezakete, apika.  Honela bakarrik has daitezke, agian, diru asko kostatzen badute ere biztanleriarentzat doakoak, memoria ere diren liburutegi-espazioak aldarrikatzen. OBAren balioa 80.000.000 €-koa izan zen.

Liburutegiko sarreraSarrera OBA liburutegia

IMG_3133 IMG_3131 IMG_3151 IMG_3159 IMG_3178  IMG_3165 IMG_3168 IMG_3169 IMG_3172

Sección infantil OBA biblioteca publica de Amsterdam

sección infnatil OBA3

Sección infantil OBA4

Tienda OBA sección infantilSección Infantil planta minus batSillones rojos OBA7

enador de la Sección infantil

Horario y dirección de la Biblioteca

rEVISTAS DE DEPORTES EN oba LIBURUTEGIA-BIBLIOTECATERRAZA

OBa a través de los cristalescÓMODOS ASIENTOS EN LA BIBLIOTECA DE oba

lUCES Y SECCIÓN INFANTILAscensores y escaleras automáticas en OBAVista de Amsterdam desde la escalinata de la biblioteca

Entrada OBA

20

Urr / 2016

Eindhoven-go Liburutegia “Dama zuria”

Autorea:

Eindhoven Liburutegia

E-books en Eindhoven Library0001

Eindhoven liburutegiko sarreraApalategiak 3

Aulki gorriak Eindhoven apalategiak2 Aulki gorriak Eindhoven liburutegiak ehun urte Automailegua Kafetegia Aulki moreak Kafetegia 2  Young adults liburuak Sarrera 2 Prentsa Sarrera EindhovenBibliotekari guztiok, bidaiatzen dugunean, liburutegiak bisitatzeko ohitura dugu. Azken uda honetan Eindhovenen izan nintzen, eta, jakina, hirigunetik gertuen kokatutako liburutegia non zegoen galdetu nuen: Emmasingel 22 helbidean.

Herbehereetako hiri bat da Eindhoven, eta normalean ez zara bertara joango senide emigranterik izan ezean. Bigarren Mundu Gerran hiria suntsituta gelditu zen, eta, egun, hiri industriala da, ingeniari gazte eta Erasmus ikaslez betea. Ez dago zirkuitu turistikoen barnean.

Hala eta guztiz ere, Brabanten, eskualdean barrena bira bat egitera animatzen bazarete, Katedrala, Philips Museoa, PSV Eindhovengo futbol zelaia eta “The Van Abbemuseum” arte modernoaren Museoa bisitatzeaz gain, liburutegia ere bisita ezazue.  Liburutegian beti ikasten da zerbait, izan ere, haren  xehetasunetan islatzen baita zer gizarteri egiten dion zerbitzu. Liburutegiak asko esaten du hiriari eta bertako alkateei buruz.

Eindhovengo liburutegi nagusia “The Witte Dame” (Dama Zuria) izeneko eraikinean kokatuta dago, eta eraikin hori Philips fabrikarena izan zen. Eraikina industriala da; 1922an Dirk Roosenburg arkitektoak diseinatua. Konpainiak saldu egin zuen, eta diseinu eskola bat, liburutegi bat eta artistentzako zentro bat eskaintzen ditu gaur egun.

Eindhovenek garapenaren zati handi bat Phillipsi zor dio, egun, Phillipsen egoitza Eindhovenen ez dagoen arren, Amsterdamen baizik.
Hiriak, gutxi gorabehera, 209.286 biztanle ditu. Amsterdametik, trenez, ordubete eta hogeita hamar minututan iristen zara. Trenek ezin hobeto funtzionatzen dute.
Nire egonaldia laburra izanagatik, ez dizuet liburutegiko bildumaren liburuki kopuruaz hitz egingo, ez eta eskaintzen dituzten zerbitzu guztiak xehetasun osoz azalduko ere; eta ez zaituztet ñabardura profesionalekin aspertuko. Argazkiak erakusteaz gainera, hainbat pintzelkada azpimarratu nahi nituzke. Nire aburuak.

Hauek egin zitzaizkidan deigarri: eraikinaren kokapena, hirigunetik hain gertu egotea, alegia; Espazioa elkartzeko, lan egiteko eta erlaxatzeko gune izatea, eta oso eskandinaviarra altzairuei zegokienez; bildumaren, nobelen eta haurrentzako liburuen garrantzia, guztia oso zaindua; nederlandera ikasteko aukera; nazioarteko egunkari sorta eta datu baseetan egin zitekeen kontsulta; boluntario ugari izatea, eta noski, hainbat zerbitzu ordaindu behar izatea, esaterako, bazkide izateagatik.

ERAIKINA ETA ORDUTEGI ZABALA

Orain ehun urte fundatu zen.
Liburutegiak garrantzi itzela du gizartean, eta, bereziki, gaur egun. Hirigunean bertan dago, Dama Zuria izenez ezagutzen den eraikinean, 2. solairuan. Astelehenetik igandera, egunero dago irekita. Hiri honetan dendak arratsaldeko seietan ixten dituzte, ostiraletan izan ezik. Beraz, liburutegia 18:30etan itxita izango da, eta ostiraletan, berriz, 21:00etan. Larunbat eta igandetan 17:00etan ixten da.

Goizetan, liburutegia 10:00etan irekitzen da, igandetan izan ezik 13:00etan irekiko baita, eta astelehenetan, 12:00tan. Begi-bistakoa da ordutegi zabala duela, eta hiriko bizimoduari lotua.

LANGILEAK

Liburutegian 55 liburuzain eta 150 boluntario aritzen dira. Ekintzak eta mahai-inguruak antolatzen dira, eta hiritarren parte-hartzea sustatzen da. Guztiek ekar dezakete beren ezagutza, eta, horregatik, ehun urte bete dituenean, eslogan hau topatzen dugu liburutegian: “Eindhoven library: the entire city benefits“, alegia “Eindhovengo Liburutegia: hiritar guztientzat onuragarria”. Sarreran, alkatearen agurrak adierazten dit liburutegia garrantzizkoa dela hirian.

ESPAZIOA

Liburutegiak, bilduma ederrez gain, ikasteko eta lan egiteko gune atseginak eskaintzen ditu, giro lasaia nagusi delarik.
Horretaz gain, lagunekin zerbait hartzeko aukera duzu liburutegi barnean dagoen kafetegian.  Liburuak eta janaria; elkartze paregabea. Jakina, badirudi inor ez dela kekzkatzen kafea liburu baten gainera erortzeko dagoen arriskuaz.

BILDUMAK

Bilduma fisikoak, hau da, paperezko liburuak, CDak eta DVDak garrantzitsuak dira. Liburuak oso zainduak daude. Baina, badago e-reader, edota tablet batean irakurtzeko aukera ere, noski. Nire arreta bereganatu zuten e-booken maileguari buruzko liburuxkek. Nederlanderaz daude, eta ezin ditut itzuli. Praktikoak dira, eta oso bisualak.
Euskadin erabaki genuen e-book plataformarako paperezko liburuxkarik ez egitea, informazioa Interneten baitago. Aurten, beharbada, zerbitzu honen hedapena hobetzeko zenbait ekintza birplanteatu behar genuke, eta horietako bat izan liteke dibulgazio liburuxkak egitea.

Eta Eindhovenera itzuliz, e-booken mailegu zerbitzua zabaltzeko bi liburuxka sortu dituzte; bata, e-readerentzako, eta, bestea, smartphonentzako eta tabletentzako. E-booken plataforma esteka honetan aurki dezakezu: https://www.bibliotheek.nl/e-books.html

NAZIOARTEKO PRENTSA ETA DATU BASEAK

Paperezko egunkari ugari daude beste hizkuntzatakoak, besteak beste, “El País, Le Monde, New York Times…”. Horretaz gain, harpidedun da ehun herrialdeko eta hirurogeita hamar hizkuntzako 4.000tik gora egunkari eta aldizkari biltzen dituen datu basean. Ordenagailuan kontsulta daiteke.
Beste motako datu-baseetako harpidetzen artean Grove Art online, Oxford-ekoa nabarmentzen da.

NEDERLANDERA IKASTEN

Nederlandar guztiek ingelesez hitz egiten dutela esan daiteke, baina, hala ere, estimatzen dizute haien hizkuntza ikasten baduzu. Liburutegiko webgunea nederlanderaz dago, eta informazioaren zati bat dago soilik ingelesera itzulita.
Liburutegia da, ziurrenik, hizkuntza ikasten hasteko lekurik aproposena. Nederlanderaz liburu bilduma bat dute, hizkuntza-maila ezberdinetan, eta Herbehereetako kulturaren gaineko liburu sail bat, oso interesgarria. Eindhovendik gertu,s-Hertogenbosch izeneko herria dugu. Bertan jaio zen “El Bosco“. Pintoreari buruzko erakusketa Madrilgoa bezain interesgarria da. Liburutegian, pintore horri buruzko hainbat liburu daude; esan genezake tokiko bilduma sorta ederra duela.

HAURREI LIBURUAK IRAKURTZEN DIZKIETEN BOLUNTARIOAK. “Voorlees EXPRESS” ZERBITZUA

Deigarria egin zitzaidan boluntarioek eskaintzen duten zerbitzua: haurrei etxeetan liburuak irakurtzea, alegia. Zerbitzu hori 2-8 urte bitarteko haurrei zuzenduta dago. Familiak liburutegian izena ematen dute, eta boluntario bat haurraren etxera joango da ordubetez liburuak irakurtzera; eta halaxe egingo du, astean behin, hogei astetan zehar. Boluntarioak haurra estimulatzen du, hiztegia irakasten dio eta, gainera, irakurketa proposamen berriak egiten dizkie gurasoei.

TXARTELAREN ORDAINKETA LIBURUEN MAILEGURAKO

Badakit liburuzain euskaldun eta espainolentzat liburutegiko zerbitzuak doako izatea zalantzan jartzen ez dugun zerbait dela. Eta esango nuke doakotasun hori defendatzen dugula, edozer gauzaren gainetik.
Aitzitik, Europako hainbat herrialdetan urteko kuota bat kobratzen da maileguen zerbitzuagatik.  Eindhovengo liburutegian, noski, ordaindu egin behar da dokumentuak mailegatu ahal izateko. Hori bai, tarifa ezberdin ugari daude.  Urteko kuotaren zenbatekoa aldatu egin daiteke urtetik urtera, gure hirian zaborraren tasak aldatzen diren bezala.

18 urtetik gorakoak hainbat kategoriatan banatzen dira, eta kategoriaren eta mailegatutako liburu kopuruaren arabera ordaintzen dute. S-Member-ek euro 1 ordainduko dute hilabetean maileguagatik. Urtean 12 euro lirateke. Gehienez, 10 liburu eraman ditzakete.

M-Member-ek 2,70 euro ordainduko dituzte hilabetean. Urtean 35,65 euro, eta 40 liburu mailega ditzakete gehienez. Eta DVD kopuru mugagabea.

L-Member-ek 3,20 euro ordainduko dituzte hilabetean. Urtean 42,25 euro lirateke. Liburu eta DVD kopuru mugagabea mailega ditzakete.

XL-Member-ek 4,05 euro ordainduko dituzte hilabetean. Urtean 53,45 euro lirateke. Liburu eta DVD kopuru mugagabea mailega dezakete. Aldi berean hogeita hamarna dokumentu eraman ditzakete. Ez dute erreserbatzeko ordaindu beharrik.

Ikasleek 1,35 euro ordainduko dituzte hilabetean. Urtean 18 euro lirateke. Dokumentu kopuru mugagabea mailega dezakete. Eta, adi! Ikaslea izan zaitezke hogeita hamar urte bete arte.

65 urtetik gorakoak ere hiru kategoriatan bereizten dira: M-Member, L-Member eta XL Member-ak. Haurrentzako beste tarifa bat dago. Ez zaituztet xehetasunekin aspertu nahi, baina esan behar dut liburuak erreserbatzeagatik ordaindu egin behar dela, txartela galduz gero 3 euro ordaindu beharko direla eta fotokopiak ere ordaindu egin behar direla. Hori bai, WIFIa doakoa da.

Herbehereetan ia guztiagatik ordaindu behar da. Onuragarriagoa al da gure erabateko doakotasuna?

Liburutegian izandako gogoeta hauek azkar eta korrika ateratako hainbat argazkirekin apaindu ditut. Bisita xehe-xehe batek ordu eta erdi iraungo luke. Nik ordu erdi besterik ez nuen izan, nirekin etortzen direnek sarri esaten baitidate badutela nahikoa liburutegi ikusita.

Amsterdameko OBA, OPENBAre Bibliotheek-era egindako bisitaz arituko naiz nire hurrengo postean. Nire blogari kasu gehiago egiteko gogotsu hasi dut ikasturtea. Eta, orain, betiko legez, zuen txanda da.

24

Eka / 2016

Liburutegi publikoa, etorkizuna datorren bitartean

Autorea:

biblioteca publicaLiburutegiei buruzko blog honetan, ezin falta zen hemen iaz argitaratutako Fernando Juárez-Urquijoren liburua (2015). Egilea Muskiz-Bizkaiko liburuzain ezaguna da. Liburutegian programa informatikoak eta sare sozialak ezartzeko daukan jarrera berritzaileak liburuzain urduria bihurtu du eta haren iritzia, harekin bat etorri edo ez, kontuan hartzen da.

Berrikuntzarekin daukan konpromisoa dela eta, Fernando Juárez-Urquijo beharrezko pertsonaia da liburutegien arloan.

Fernando Juárezen liburuak izenburu hau du:” La biblioteca pública: mientras llega el futuro” eta, batez ere, gure arlora zuzentzen da. Izan ere, liburua gure arloari buruzkoa da.<Nosotros> deitutako atalak gogorarazten digu gure lanbidea egokitu egin behar dela bizi dugun informazio eta teknologia testuinguru berriaren beharrizanei aurre egiteko. Gomendatzen digu informazioaren inguruan plantak ez egiteko eta autokritikari heltzeko.

Geldirik geratzeko gure joerari kritika egin arren, egileak gure lanbidea zilegitzat dauka inondik ere, batez ere beste arlo batzuetan batzuek benetan beharrezkoa ote den justu zalantzan jarri dutenean. Egileak animatu egiten gaitu mehatxu teknologikoak aukeratzat hartzera, animatzen gaitu puntakoak ez izanagatik teknologiak ez alboratzera, utz dezagun “egoa” eta aitor dezagun arlo batzuetan beste batzuek gehiago dakitela.

Liburu hau ez da bibliotekonomiari buruzko tratatu bat, ez ditu eredu zehatz batzuk ematen, ez zaigu esaten etorkizuna etorri bitartean zer egin, etorkizuna ere hemen da eta.

Liburuzainak aldaketaren alde akuilatzeko liburua da.

Egileak gogorarazten digu “gaitasun digital berriak eskuratu behar ditugu[la]; imajinatzen duzu komunikazio digitala, lidergo partekatua, sareen eta komunitateen kudeaketa, lankidetza-gaitasunak eta etengabeko ikasketa”.“Ezagutza tradizionalak beharrezkoak dira, baina ez nahikoak, eta esperientzien transmisio-katean zailduta egotea ez da dagoeneko aldekotasun bat”.

Azken puntu honekin ezin bat etorri, nire iritziz, zailduta egotea beti izango baita balio bat. Profil berriak osagarri izango zaizkigu, baina ez da nahikoa izango teknologoa izatea.Nire iritziz, zailduta egotea, esperientzia, umiltasuna, aldekotasun bat dira, betiko gainera. Ez nahastu, ordea, higiezina izatea eta zailduta egotea.

Liburuak eguneroko bidean une batez gelditzen laguntzen digu, eta Unibertsitatean ikasi genuena egiten jarraitu behar ote dugun galdetzen, ez ote diogun lanbide honi eta ematen diogun zerbitzuari itzuli bat eman behar.

Liburua irakurterraza da, titularrak balira bezala irakur daiteke, esango nuke ia hitz egin bezala idatzi duela. Beharrezko liburua da, zirikagarri zaigu batzuetan, baina batez ere liburuzain-lanbidean animatzeko eta aitortzeko liburua da.Fernado Juárezek herriaren liburuzaintzat dauka bere burua, eta giza faktorea aldarrikatzen du etorkizunean liburutegiak arrakasta izan dezan.

VI. Bibliotecas y municipio topaketa

Fernando Juárezen liburuaren edukiaz guztiz bestelakoak izan ziren iazko azaroan Madrilen egindako “VI. Bibliotecas y municipio topaketan” adierazi ziren gogoetak eta komunikazioak.Topaketaren goiburua, hauxe: Redefiniendo la biblioteca en la ciudad.

Hamar urte betetzen ziren topaketa hauek hasi zirenetik, eta Jordi Permanyer-i eskatu zitzaion sarrera bat egin zezala. Bere hitzaldiaren izenburua, berriz, Una ciudad, una biblioteca : el modelo de la biblioteca urbana en red.  Hor nolabait esan zigun hamar urte honetan Espainian autonomia-erkidego guztietan liburutegiak eraiki diren arren, beharrezkoa dela artean ere sare-lana aldarrikatzea eta “sare” eta “liburutegi-sistema”ren arteko nahasmena saihestea.

Batez ere hiri barruko sareei erreparatzen dio. Dioenez, “liburutegi-sistema ugari diseinatu eta ezarri dira, baina liburutegi-sare gutxik lan egiten dute elkarrekin txirikordatuta, sarean”; “hiri barruko sareez hitz egin ahal izateko oinarrizko printzipioak dira ‘plangintza eta ekipamenduak’, ‘eredu bakarra eta partekatua’, estrategia bateratua, zerbitzu-eskaintzak, efizientzia ekonomikoa.  Aitortzen dut inbidia sanoa izan diodala beti Bartzelonako liburutegi-zerbitzuen plangintzari.

Bi liburu hauek lagungarriak liburutegi publikoa hobeto ulertzeko